Câu chuyện của đài NOS op 3 Quan ngại về bóc lột lao động tại các tiệm nails giá rẻ hôm Chủ nhật tuần trước tạo ra rất nhiều phản ứng. Người Việt Nam có liên quan giờ cũng muốn lên tiếng. Họ đều nói: chuyện đã xảy ra, và chúng tôi chán ngán.
Một trong những thợ làm cho biết các cuộc hôn nhân giả được tổ chức để đưa người đến Hà Lan. “Phụ nữ và đàn ông Việt Nam đến đây bằng kết hôn giả và phải trả lại tiền đi lại, tiền học và tiền thuê nhà bằng cách làm việc trong các tiệm nails, đôi khi họ làm việc hàng tháng không công, hoặc chỉ [được trả] vài euro.” Chỉ một vài người trong số họ dám tố cáo việc này. “Họ sống bất hợp pháp và không muốn bị trả về nước.”
Viện công tố xác nhận rằng đang mở một cuộc điều tra hôn nhân giả và buôn con người tại các tiệm làm móng.
Người thợ chúng tôi phỏng vấn không muốn nêu tên công khai. “Người Việt Nam biết chính xác ai đang làm gì, nhưng họ không nói ra. Quy luật là anh để người khác yên, dù họ có ý kiến về những gì người khác đang làm. Nhiều người Việt Nam không thích việc bóc lột mà họ chứng kiến.”
Nguy hiểm
Thêm một người thợ khác có liên quan nói rằng việc trồng cần sa đi đôi với bóc lột lao động một số tiệm. “Các vườn cần sa là nơi kiếm tiền thật . Các tiệm nails là nguồn thu nhập thêm tốt hoặc là bình phong để rửa tiền thu được từ cần sa.”
Ông ấy đã nói chuyện với chúng tôi bằng tên thật nhưng muốn ẩn danh. “Đề cập tới chuyên này có nghĩa là anh đang gặp nguy hiểm. Tôi sợ bị thanh toán, hoặc gia đình tôi ở Việt Nam sẽ có người tới hỏi thăm, nhưng tôi cũng phẫn nộ vì tội phạm đang huỷ hoại các tiệm tốt và đó là lý do tôi muốn lên tiếng.”
Người Việt ở Hà Lan giống như một mạng nhện, ông nói. Mọi người giúp đỡ lẫn nhau. “Việc làm đen cho người quen hoặc gia đình rất dễ kiếm. Điều đó có thể không đàng hoàng, nhưng có điều khác với xã hội đen mà chúng ta đã thấy. Chúng tôi muốn kiếm tiền lương thiện thay vì nhận tiền trợ cấp, nhưng điều đó cho chúng ta tin xấu về chúng ta Tất nhiên là rất khó. “
Người thợ này và gia đình thất vọng về việc này. “Chúng tôi muốn mở một tiệm làm móng lương thiện và muốn những kẻ buôn người bị bắt. Chúng tôi bị mang tiếng xấu vì những tiệm xấu, điều đó là bất công.” Nguồn tin của chúng tôi kêi gọi Thanh tra và cảnh sát kiểm tra gắt các tiệm làm móng. “Những tiệm không đàng hoàng phải bị dẹp,” ông nói. Trước đó, Báo cáo viên quốc gia về buôn bán người đã kêu gọi điều tra.
‘Không biết thì không phải không lương thiện’
Nếu bạn không biết rõ luật lệ hoặc tiếng, bạn cũng có thể phạm sai lầm do thiếu hiểu biết, ông nói. “Chẳng hạn, về thuế, một số chủ không biết luật đó hoặc không biết gì về chất lượng không khí hoặc quản trị, nhưng họ là những khác với tội phạm bóc lột lao động.”
Theo ông, hầu hết các tiệm nails Việt Nam đều trung thực và chuyên nghiệp. “Kiến thức về nghề làm móng xuất phát từ Việt Nam!” Hơn nữa, tiệm của người Hà Lan hoặc những người có quốc tịch khác cũng được sử dụng cho các hoạt động bất hợp pháp, ông nói.
Trong các thẩm mỹ viện nơi bóc lột lao động thường sử dụng hợp đồng 0 giờ, người khác nói. Khi bị kiểm tra thì được trình ra, nhưng thanh toán bằng tiền mặt. Thợ không có ngày nghỉ bịnh hoặc lương hưu và trong những tháng ế, họ phải ở nhà mà không được trả lương. Khi đông khách, họ không được nghỉ và không được đi vệ sinh.
Thợ hay nạn nhân?
“Gia đình tôi làm việc trong tiệm nails và hài lòng với công việc, nhưng tôi thấy họ cũng là nạn nhân, chủ tiệm kiếm tiền nhiều, nhưng nhân viên thì không. Và nếu có chuyện gì đó, họ không có hợp đồng, không có được sự bảo vệ hợp pháp. Họ trước hết phải dũa móng với mức lương thấp, sau đó là sơn móng, v.v … Và sau mười năm họ bị khó thở, ho, do bụi đã hít vào. Điều đó không tốt cho họ.”
Trong các bình luận của các tài khoản trên mạng truyền thông xã hội của chúng tôi, chúng tôi cũng nhận được nhiều câu hỏi về cách thức nhân biết việc bóc lột lao động hoặc buôn người trong các tiệm làm móng. Dấu hiệu ví dụ có nệm nằm ở phía sau tiệm hoặc tiền công làm móng tay không quá 15 euro. Trên trang web này, bạn có thể nhận biết làm thế nào bạn có thể nhận ra dấu hiệu bóc lột. Cảnh sát kêu gọi mọi người cũng khai báo/tố cáo cho cảnh sát.
- balen [‘balə(n)]: phát ớn, ngán ngẩm
- schijnhuwelijk: kết hôn giả
- liquidatie: bị thanh toán ( do xã hội đen)
‘Wij balen ook van criminelen in de nagelsector’
Het verhaal van NOS op 3 Zorgen om uitbuiting in goedkope nagelsalons van afgelopen zondag roept veel reacties op. Ook Vietnamese betrokkenen willen nu wel praten. Zij zeggen allemaal: het gebeurt, en daar balen wij ook van.
Een van de medewerkers wijst ons erop dat er schijnhuwelijken worden gesloten om mensen naar Nederland te halen. “Vietnamese vrouwen en mannen komen via die huwelijken en moeten de reis, opleiding en huur terugbetalen door het werken in de salons. Soms werken ze maanden voor niks, of voor maar een paar euro.” Van hen durven er maar enkelen aangifte te doen. “Ze zijn illegaal en willen niet worden teruggestuurd.”
Het Openbaar Ministerie bevestigt dat er een onderzoek loopt naar mogelijke schijnhuwelijken en mensensmokkel bij nagelsalons.
De medewerker die wij spraken wil niet met naam en toenaam in de publiciteit. “Vietnamezen weten precies wat bij wie speelt. Maar ze praten niet. De regel is dat je de ander met rust laat, al hebben ze wel een mening over wat anderen doen. Veel Vietnamese mensen walgen van de uitbuiting die ze zien.”
Gevaarlijk
Weer een andere betrokkene vertelt dat wietteelt en uitbuiting in sommige salons hand in hand gaan. “De wietplantages, dat is waar het echte geld zit. Salons zijn een goede bijverdienste of zijn er voor het witwassen van drugsopbrengsten.”
Hij sprak met ons onder zijn eigen naam, maar wil anoniem blijven. “Praten hierover betekent dat je gevaar loopt. Ik ben bang voor een liquidatie, of dat mijn familie in Vietnam bezoek krijgt. Maar ik ben ook boos dat criminelen het voor goede salons verpesten en daarom wil ik wel van me laten horen.”
Vietnamezen in Nederland zijn georganiseerd als een spinnenweb, zegt hij. Iedereen helpt elkaar. “Zwartwerken kan gemakkelijk bij een kennis of familie. Dat is misschien niet netjes, maar wel iets anders dan de onderwereld die we ook zien. Wij willen eerlijk geld verdienen, in plaats van een uitkering trekken, maar dat wordt ons met slechte berichten over ons vak heel moeilijk gemaakt.”
Hij en andere familieleden balen daarvan. “Wij willen een eerlijke salon opzetten en willen dat mensensmokkel wordt aangepakt. Wij krijgen door die slechte salons ook een slechte reputatie, terwijl dat onterecht is.” Onze bron roept de Inspectie en politie op goed te controleren in de nagelsalons. “De zaken die niet deugen, moeten weg uit ons vak”, zegt hij. Eerder drong de Nationaal Rapporteur Mensenhandel aan op een onderzoek.
‘Onwetend is niet oneerlijk’
Als je de regels of de taal niet goed kent, kan je ook uit onwetendheid fouten maken, zegt hij. “Met belastingen bijvoorbeeld. Sommige ondernemers kennen die regels niet of weten niets over luchtkwaliteit of administratie. Maar dat zijn andere mensen dan criminelen die uitbuiting toestaan.”
Volgens hem zijn de meeste Vietnamese salons eerlijk en professioneel. “De kennis van het vak komt nota bene uit Vietnam!” Bovendien gebeurt het ook dat Nederlanders of mensen met andere nationaliteiten nagelsalons gebruiken voor criminele activiteiten, zegt hij.
In de salons waar misstanden zijn, wordt vaak gewerkt met nulurencontracten, vertelt een ander. Die worden getoond bij controles, maar de uitbetaling gaat cash. Medewerkers hebben geen ziektedagen of pensioen en in slechte maanden moeten ze verplicht thuisblijven zonder loon. Als het druk is krijgen ze geen pauzes en mogen ze niet naar de wc.
Werknemer of slachtoffer?
“Mijn familie werkt in salons en ze zijn blij met hun werk, maar ik zie hen wel als slachtoffers. De saloneigenaren die verdienen goed, maar het personeel niet. En als er wat is, hebben ze geen contract, geen rechtsbescherming. Ze moeten eerst voor weinig geld vijlen, dan voor ietsje meer lakken, enzovoorts. En na tien jaar hebben ze last van hun ademhaling, kuchen ze, door alle stof die ze hebben ingeademd. Het is niet goed voor ze.”
In de comments van onze social media-accounts kregen we ook veel vragen over hoe uitbuiting of mensenhandel in een nagelsalon te herkennen zijn. Aanwijzingen zijn bijvoorbeeld matrassen achter in de winkel of nagels voor niet meer dan 15 euro. Op deze site kan je zien hoe je signalen van uitbuiting kunt herkennen. De politie roept mensen op meldingen ook bij hen te doen.
Vanwege het garanderen van de anonimiteit zijn details en herleidbare informatie weggelaten in dit artikel.